🔥تعریف بافت‌های گیاهی

بافت‌های گیاهی مجموعه‌ای از یاخته‌ها هستن که کار خاصی رو در گیاه انجام می‌دن و از نظر شکل، ساختار و عملکرد با هم هماهنگ هستن. شناخت انواع بافت‌های گیاهی، پایه‌ای برای درک عملکرد کلی گیاهانه.

📚دسته‌بندی کلی بافت‌های گیاهی

بافت‌های گیاهی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شن:

🟢 ۱. بافت‌های مریستمی (رویشی)

✅ این بافت‌ها مسئول رشد گیاه هستن. یاخته‌ها در این بافت همیشه در حال تقسیم هستن.

📌 انواع بافت مریستمی:

• مریستم رأسی: در نوک ریشه و ساقه وجود داره.

• مریستم جانبی: باعث رشد قطری ساقه و ریشه میشه.

• مریستم بینابینی: بین بخش‌های بالغ گیاه مثل میان‌گره‌ها قرار داره.

📍 نکته کنکوری: یاخته‌های مریستمی دارای دیواره نازک، هسته درشت و واکوئل‌های کوچک هستن.

🟩 ۲. بافت‌های بالغ (دائمی)

این بافت‌ها حاصل تمایز بافت‌های مریستمی هستن و دیگه تقسیم سلولی ندارن.

🔹 ۲.۱. بافت‌های پارانشیمی (Parenchyma)

• یاخته‌های زنده، با دیواره نازک

• نقش: فتوسنتز، ذخیره‌سازی، تبادلات گازی

• 📌 مثال: پارانشیم نوری در برگ

🔹 ۲.۲. بافت‌های کلانشیمی (Collenchyma)

• یاخته‌های زنده، دیواره ضخیم در گوشه‌ها

• نقش: پشتیبانی از اندام‌های در حال رشد

• 📌 مثال: دم‌برگ کرفس

🔹 ۲.۳. بافت‌های اسکلرانشیمی (Sclerenchyma)

• یاخته‌های مرده با دیواره ضخیم و لیگنینی

• نقش: پشتیبانی مکانیکی قوی

• 📌 مثال: آوند چوبی، اسکلرید

📍 نکته کنکوری: بافت اسکلرانشیم دو نوع داره: اسکلرید (سنگ‌سلول) و فیبر

🚰بافت‌های آوندی (انتقال‌دهنده)

بافت‌های گیاهی مخصوص انتقال آب، مواد معدنی و مواد غذایی هستن.

🔸 آوند چوبی (Xylem)

• انتقال آب و مواد معدنی از ریشه به برگ

• شامل: تراکئید، عناصر آوندی، پارانشیم چوب، فیبر

📍 نکته کنکوری: عناصر آوند چوبی مرده‌ان!

🔸 آوند آبکش (Phloem)

• انتقال مواد غذایی حاصل از فتوسنتز از برگ به سایر اندام‌ها

• شامل: لوله‌های آبکشی، یاخته‌های همراه، پارانشیم، فیبر

📍 نکته کنکوری: تنها لوله‌های آبکشی بی‌هسته هستن اما زنده‌ان!

🧠جمع‌بندی نکات کنکوری درباره بافت‌های گیاهی

📌 بافت مریستمی = رشد
📌 پارانشیم = ذخیره، فتوسنتز
📌 کلانشیم = پشتیبانی در حال رشد
📌 اسکلرانشیم = پشتیبانی قوی و سخت
📌 چوبی = آب و مواد معدنی (از ریشه به برگ)
📌 آبکش = مواد غذایی (از برگ به اندام‌ها)