تعرق چیست و چه نقشی در گیاه دارد؟
آموزش کامل تعرق و مکش تعرقی در گیاهان | مفاهیم مهم زیست دهم با نکات کنکوری، عوامل مؤثر بر تعرق، نقش روزنه‌ها و انتقال آب در گیاهان
لیست مطالب
🌿تعرق چیست؟ | مفهوم تعرق در گیاهان
تعرق فرآیندی است که در آن گیاهان آب اضافی خود را به صورت بخار از طریق روزنه‌ها به بیرون دفع می‌کنند.
📌 تعرق در زیست دهم چگونه تعریف شده است؟
در زیست دهم، تعرق به عنوان فرآیندی حیاتی برای گیاهان معرفی می‌شود که نقش مهمی در:
-
خنک نگه داشتن گیاه ☀️
-
انتقال مواد معدنی از ریشه به برگ‌ها 🧪
-
ایجاد مکش تعرقی برای بالا بردن آب از ریشه به برگ‌ها دارد 🚰
💧مکش تعرقی چیست؟ | فشار منفی در آوند چوبی
مکش تعرقی یا Transpirational Pull نیرویی است که به دلیل تعرق در برگ‌ها ایجاد می‌شود و باعث بالا کشیده شدن آب از طریق آوند چوبی در گیاه می‌شود.
📘چگونه مکش تعرقی اتفاق می‌افتد؟
-
تعرق از روزنه‌های برگ باعث خروج بخار آب می‌شود.
-
این خروج آب فشار منفی (خلأ) در آوند چوبی ایجاد می‌کند.
-
این فشار منفی مانند مکنده‌ای عمل کرده و آب را از ریشه به سمت برگ‌ها بالا می‌کشد.
🎯 نکته کنکوری: مکش تعرقی در اثر تبخیر آب از سطح برگ‌ها اتفاق می‌افتد و اصلی‌ترین نیروی محرک حرکت شیره خام (آب و مواد معدنی) در گیاه است.
📖اهمیت تعرق و مکش تعرقی در زیست‌شناسی گیاهی
تعرق و مکش تعرقی نقش‌های زیر را دارند:
-
جذب مواد معدنی محلول در آب خاک 🧲
-
تنظیم دمای گیاه 🌡️
-
تأمین آب لازم برای فرآیندهای فتوسنتز 🌞
-
انتقال شیره خام از ریشه به برگ‌ها 🧬
🔥 نکته مهم: ۹۹٪ آبی که جذب گیاه می‌شود، از طریق تعرق از دست می‌رود. فقط ۱٪ آن صرف فتوسنتز و متابولیسم می‌گردد.
🧠نکات کنکوری مهم درباره تعرق و مکش تعرقی
-
روزنه‌ها (stomata) در برگ‌ها، محل اصلی تعرق هستند.
-
شدت تعرق تحت تأثیر دما، رطوبت، نور و باد قرار دارد.
-
گیاهان مناطق خشک (زروفتی‌ها) روزنه‌های کم‌تعدادتر و کوچکتری دارند.
-
گیاهان از طریق مکش تعرقی می‌توانند آب را حتی تا ارتفاع بیش از ۱۰۰ متر در درختان بالا ببرند! 🌳
دیدگاه های مربوط به این مقاله (برای ارسال دیدگاه در سایت حتما باید عضو باشید و پروفایل کاربری شما تکمیل شده باشد)